Theo một truyền thuyết, dù có huyệt phát đế vương nhưng vì bị Nguyễn Ánh dùng gián điệp xúi dại nên anh em Tây Sơn đào sông khiến khí mạch phát tán sự nghiệp ngắn ngủi…
Vua Quang Trung một đời võ công cái thế, đã thống nhất đất nước sau mấy trăm năm chia cắt, lại mấy ngày đánh tan mấy chục vạn quân Thanh xâm lược. Tuy nhiên, ông làm vua được mấy năm, mọi công việc sắp xếp giang sơn còn đang tiến hành thì ông đột ngột băng hà, để lại bao nuối ếc cho lịch sử.
Cũng vì nuối ếc mà xung quanh sự ra đi của ông, lâu nay tồn tại khá nhiều truyền thuyết khác nhau. Một trong những cách giải thích ấy có liên quan đến ngôi huyệt kết của gia đình Tây Sơn trên vùng Bình Khê.
Cuốn sách Thế giới có gì thần bí của Nguyễn Hoàng Điệp và Hoài Giang có dẫn ra mấy truyền thuyết. Một thuyết nói rằng: Nguyễn Huệ được ngôi mộ tổ ở Ngũ Hành Sơn đắc địa nên thông minh anh hùng xuất chúng. Theo truyền thuyết này còn nói mả phát ch nhà Quang Trung nằm trong một dãy núi đá hình một đàn voi nằm án ngữ phương Nam. Đó là kiểu đất: Nam phương bạch tượng lai triều, tướng quân xuất trận. Nghĩa là trong đàn voi đó, có một con voi trắng quay đầu ngoảnh lại kết huyệt ứng vào Quang Trung nên vị vua này nhanh nhẹn, thông minh, oai hùng.
Nhưng sau đấy, Quang Trung bị một thầy địa lý Tàu làm phản. Hắn tâu với Quang Trung rằng: Con voi trắng này là một con voi bướng bỉnh, không chịu thuần phục thì không bao giờ thâu tóm được cả đất nước, nhà vua cần triệt bỏ con voi đó đi, bằng cách đổ trấu vào đốt, hun cho nó chết. Quang Trung nghe làm theo, thế là hỏng mả. Thầy địa lý Tàu bỏ trốn lúc nào không biết.
Lại một thuyết khác, nói kỹ hơn về sự liên quan giữa huyệt kết với sự nghiệp triều Tây Sơn. Thuyết ấy nói thế này: Triều Tây Sơn có một viên quan tên là Trần Huy Đống nh thông phong thủy. Ông này tương truyền là cháu ngoại thánh địa lý Tả Ao, và là tác giả của bộ Địa cơ bí lục.
Nghe Trần Huy Đống nh thông phong thủy, vua Quang Trung cho mời ông vào xem hai ngôi mộ (song táng) trên núi
Một, xã Hoành Sơn, Bình Khê. Xem xét kỹ địa hình, Đống biết đây là kiểu đất “Sư tử ngủ” rất quý nhưng đã bị ba con rồng: Đà Hằng, La Dĩ, Cửa Tiền triệt phá.
